Położenie

Region Kociewia rozprzestrzenia się na zachód od dolnej Wisły i położony jest między Tczewem, Skarszewami, Starą Kiszewą, Czarną Wodą a Świeciem. Ma kształt wydłużony. Maksymalna rozciągłość terenu z północy na południe wynosi 120 km, ze wschodu na zachód około 60 km. Region zamieszkuje około 250 tysięcy osób.

Kociewie nie jest krajobrazowo jednolite. Można się o tym przekonać, wędrując przez dwa podstawowe, naturalne podregiony – mniejszy lewobrzeżnej doliny Dolnej Wisły, oraz większy, niejako centralny -wysoczyzny denno morenowej. W skład ostatniego podregionu wchodzą Pojezierze Starogardzkie położone w trójkącie Zblewo-Tczew-Nowe, przyległa część Borów Tucholskich, oraz północna część Równiny Świeckiej, prawie bezleśna.

Podstawowym elementem krajobrazu kociewskiego są wysoczyzny i wzgórza morenowe oraz pokryte lasami Borów Tucholskich pola sandrowe, a także jeziora i rzeki. Spośród przeszło 200 jezior do najliczniejszych należą zbiorniki rynnowe o wydłużonym kształcie, znacznej głębokości i równoległych brzegach. Znacznie mniej jest jezior położonych w zagłębieniach moreny dennej. Mają one okrągły kształt, niewielką głębokość i łagodnie wznoszące się brzegi. Do grupy jezior morenowych należą również małe jeziorka bezodpływowe, tzw. “oczka”. Jeziora są ostatnim w terenie rezerwatem czystej, nieskażonej wody i stąd ich wielka wartość dla wczasowiczów i turystów. Korzystny jest również klimat na Kociewiu. Wszystkie jednak pory roku występują tu nieco później niż w głębi kraju. Lata, choć na ogół ciepłe i suche, należą do najkrótszych w Polsce.

Elementem krajobrazu kociewskiego są przydrożne krzyże, z którymi często łączą się ciekawe opowiadania i legendy.

PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY

W bardziej przejrzysty sposób położenia Kociewia obrazuje podział administracyjny województwie pomorskim do ziemi kociewskiej w całości należą dwa powiaty starogardzki i tczewski oraz na pograniczu fragment gminy Trąbki Wielkie z powiatu gdańskiego i znaczne części gmin Liniewa i Stara Kiszewa z powiatu kościerskiego, a niżej niewielki teren gminy Czersk z powiatu chojnickiego.

Pozostała część obszaru kociewskiego należy do województwa kujawsko pomorskiego, a w nim niemal w całości do powiatu świeckiego. Tutaj kociewskie są gminy Nowe, Warlubie, Osie, Drzycim, Jezewo, Dragacz, niemal cala gmina Swiecie z miastem, a na pograniczu borowiackim, w polowie gminy – Bukowiec i Lniano. Także w części zaliczyć można gminę Śliwice z powiatu tucholskiego.

Pomimo tak dokładnie sprecyzowanej cechy polozenia, nie można Kociewiu wytyczyc konkretnej granicy, jak dla terytorium panstwowego czy administracyjnego. Jest to bowiem region etnograficzno-historyczny, uformowany przez czas i ludzi w nim zamieszkalych. W literaturze wobec tych regionów, zamiast granicy przyjęlo się pojęcie zasięgu czyli granicy w przybliżeniu, znakowanego szerszym szrafowanym pasmem. Szerokość pasma najczęściej oznacza teren pogranicza.

źródło: Na Ziemii Łagodnej – Roman Landowski -wydawnictwo Oko-Lice Kultury