Młyn pod Orłem

Młyn pod Orłem - Adler-Muhle Skurz

Młyn wodny “Pod Orłem” Rudolfa Wertha w różnym kształcie istniał w tym samym miejscu w Skórczu od kilkuset lat. Potężne kamienne ściany części podpiwniczenia wskazują, że stał tu już w czasach średniowiecznych. Zasadnicze obiekty bardzo dużego, nowoczesnego jak na przełom XIX i XX wieku młyna uzyskały swój kształt w 1899 roku. Adler-Muhle Skurz należał wtedy do Rudolfa Wertha z Berlina. Młyn posiadał jeszcze koło wodne, ale była także turbina wodna i maszyna parowa. Do czasu doprowadzenia do Skórcza linii elektrycznej, co nastąpiło w okresie międzywojennym, turbina wodna, napędzana wodą ze stawu młyńskiego, znajdującego się w miejscu dzisiejszego parku młyńskiego, ładowała baterię akumulatorów szklanych, które zasilały sieć ulicznych lamp oświetleniowych. Młyn Wiktora Friedricha W 1920 roku młyn od Niemca odkupił młynarz z Wielkopolski Wiktor Friedrich, który wraz z rodziną osiadł w Skórczu. Do wybuchu II wojny światowej prowadził młyn wraz z synem Ludwikiem, który także wykształcił się na mistrza młynarskiego. We wrześniu 1939 roku, po wkroczeniu hitlerowców, kierowanie młynem przejął niemiecki zarządca. Wiktor Friedrich wraz z żoną Martą i synem Ludwikiem za utrzymywanie kontaktów z organizacją niepodległościową zostali w lecie 1943 roku aresztowani i osadzeni w obozie koncentracyjnym Stutthof. Wiktor Friedrich zmarł tam w grudniu 1943 roku.

Czasy powojenne

Młyn Motorowy Pod Orłem w lipcu 1950 roku, młyn przejęła Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Skórczu. W następnym roku, w czerwcu 1951, od GS-u przejął go Rejonowy Zarząd Młynów Gospodarczych w Tczewie. Formalne upaństwowienie młyna nastąpiło na mocy orzeczenia nr 20 Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 13 grudnia 1952 roku o przejęciu Młyna Motorowego Pod Orłem na własność państwa. Stało się to niezgodnie z obowiązującym wówczas prawem, na skutek nadinterpretacji przepisów ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. Dnia 29 grudnia 1971 roku młyn przejęła Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Skórczu i prowadziła w nim działalność gospodarczą. Od 1957 roku część magazynów młyńskich użytkowała Centrala Nasienna. Młyn w dzierżawie W latach młyn od Gminnej Spółdzielni dzierżawili panowie Stanisław i Władysław Szypica z Tczewa. Po zmianach ustrojowych w Polsce rodzina Friedrichów podjęła starania o zwrot swojej własności. W międzyczasie w listopadzie 1990 r. zmarł Ludwik Friedrich nie doczekawszy zwrotu młyna, obok którego przez 30 lat przechodził niemal codziennie w drodze do strażackiej remizy, gdzie pracował i pełnił służbę jako kierowca mechanik i naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej.

Zwrot spadkobiercom

Na powrót własność Friedrichów Po długich staraniach Młyn Gospodarczy Pod Orłem został zwrócony spadkobiercom Wiktora Friedricha decyzją Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 28 stycznia 1993 r., która uchyliła orzeczenie nr 20 Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 13 grudnia 1952 r. o przejęciu młyna na własność Państwa. W dniu 22 lutego 1993 r. młyn już w stanie zdatnym do ruchu został przez Gminną Spółdzielnię przekazany pełnomocnikowi właścicieli Krzysztofowi Friedrichowi. Od lutego 1993 r. do końca 1999 roku działalność młynarską prowadził w obiekcie dzierżawca Stanisław Szypica z Tczewa. Z końcem 1999 r. młyn został ostatecznie zatrzymany, między innymi z powodu braku koniunktury, ale także na skutek systematycznych nalotów różnych inspekcji. Krótko hurtownia, zamknięcie i pomysły W latach w obiekcie młyna Stanisław Bukowski prowadził hurtownię artykułów budowlanych. Po tym czasie obiekt stał nieczynny. W środowisku miejskim było kilka pomysłów co do jego zagospodarowania, jednak głównie z powodu braku środków finansowych żadnego nie realizowano.

Nowe życie

Z dniem 2 marca 2007 r. spadkobiercy sprzedali obiekt Wiolecie i Andrzejowi Grzenia, w czym duża zasługa dziennikarza, a później pracownika starostwa powiatowego w Starogardzie Rafała Koseckiego, który skojarzył obie strony. Od tego momentu nowi właściciele piszą historię tego miejsca ze znakomitym rezultatem.

źródło: kociewiacy.pl