Ruiny zamku krzyżackiego w Osieku

Opis

W dawnych źródłach nie znajdziemy wielu informacji o zamku w Osieku. Do dziś nie zachowały się na jego temat żadne ryciny. O obecności zamku na małym półwyspie położonym w pobliżu północnego brzegu jeziora Kałębie świadczy jedynie wystający znad ziemi mały murek i zarys fos.

Historia

Warownię wzniesiono dość późno, bo na przełomie XIV i XV wieku. Zamek, wyposażony nawet w broń palną na kamienne kule, miał strategiczne znaczenie, zwłaszcza podczas wojny trzynastoletniej. Po walkach i potyczkach rycerstwa polskiego z rycerzami Zakonu Krzyżackiego, ci ostatni podpalili swoją warownię i przez wody jeziora uciekli w kierunku Starogardu. Zamek opanowali Polacy. Własnością królów polskich pozostał do pierwszego rozbioru Polski, w 1772 roku.

Co ciekawe, gdy warownia stała się siedzibą polskich starostów, jednym z nich był Jan Sobieski, późniejszy król Polski.

Przez wieki zamek przebudowywano. Z rozkazu pruskiego króla Fryderyka II, w końcu XVIII wieku rozebrano go, a z pozyskanej cegły zbudowano koszary w Starogardzie Gdańskim.

Badania

W 2009 r. archeolodzy odkopali relikty zamku. Dzięki m.in. odsłoniętym fundamentom, wiemy teraz, jak w przeszłości wyglądał. Głębiej pod warownią najprawdopodobniej znajdują się piwnice. Być może w czasie następnych badań archeolodzy odkryją słowiański gród, który mógł znajdować się w tym miejscu, zanim Krzyżacy wybrali Osiek na swoją siedzibę. Niewykluczone, że część poszukiwań odbywać się będzie także w jeziorze. Tam również mogą znajdować się pozostałości po przyległych do zamku budynkach.
Efekty badań okazały się tak ciekawe i ważne, że konserwator wojewódzki postanowił wpisać relikty odkrytego zamku do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

tekst i zdjęcia: Tadeusz Majewski, kociewiacy.pl