Tekst: Mariusz Szarmach
W centralnej części Rynku znajduje się pochodzący z końca XIX wieku ratusz miejski. Zbudowany został na planie prostokąta , na starych gotyckich XIV wiecznych podpiwniczeniach poprzednio stojącego w tym miejscu ratusza. Na dachu znajduje się sygnatura z datą 1339 roku, kiedy to Starogard otrzymał swój herb.
W sierpniu1769 roku miejsce to odegrało bardzo ważną rolę w życiu politycznym województwa pomorskiego. Zebrał się w nim sejmik partykularny szlachty i mieszczan zwany Konfederacją Pomorską. Jednym z jego inicjatorów był Józef Wybicki – późniejszy autor Pieśni Legionów Polskich we Włoszech, czyli dzisiejszego Mazurka Dąbrowskiego. Twórcy konfederacji podpisali manifest: “Ku obronie miłej Ojczyzny naszej”. Sejmik był częścią antyrosyjskiej Konfederacji Barskiej. Wydarzenie to upamiętnia tablica przy wejściu do ratusza.
Obecnie budynek zarządzany jest przez Muzeum Ziemi Kociewskiej. W jego części pozostała sala ślubów Urzędu Stanu Cywilnego.
Ratusz jest jedną z atrakcji turystycznych na szlaku “Korona i Krzyż”
Na południowej stronie Rynku znaleziono gotyckie mury ceglane, pochodzące prawdopodobnie z XIV wieku. Potwierdzają one bardzo solidną zabudowę śródrynkową. Mury są szerokie. Kiedy zostały rozebrane nie wiadomo. Po zachowanych cegłach w odkrytych piwnicach widać, że mają różny format i różne wiązanie. Na pewno same piwnice ratusza były przebudowywane na co wskazują cegły XVII wieczne. Wydaje się, że w przeszłości wielkość zabudowy centrum rynku pomniejszono albo zmieniono na inny budynek. Niemniej jednak śmiało możemy powiedzieć, że pierwotny ratusz był dwa razy a może więcej większy od obecnego. Dzięki temu odkryciu wiemy też, dlaczego zachowane pod budynkiem Ratusza gotyckie piwnice są takie niekompletne. Wychodzi na to, że te pomieszczenia są zaledwie małym fragmentem większej budowli. Mamy nadzieję, że uda nam ustalić jej wielkość. Prawdopodobnie to jest cała kondygnacja, która sięga w głąb ziemi do 3-3,5 metra.
żródło: starogard.pl