Regionalistka, pisarka, haft

Regina Kotłowska

Odwiedzin

Zawsze chciałam „umieć wszystko”

Odkąd pamiętam nie potrafiłam sprecyzować swoich zainteresowań. Zawsze chciałam „umieć wszystko”. Pamiętam siebie jako dziewczynkę spędzającą godziny przy biurku nad kartkami A3 z farbą, kredką, węglem… uwielbiałam wszelkie prace plastyczne… Malarką nie zostałam, ale pewne umiejętności wykształciły się jakby same z siebie. Potem przydały mi się w pracy w szkole, ale to już równoległa rzeczywistość… Dziś również siadam czasem z pędzlami przy sztalugach lub nad kartami, pozwalając sobie na luksus relaksu z barwami…

fot. Wiesław Szymański

Płócienna poszewka

Świat mojej młodości wydaje się obecnie szaro – bury, ale wtedy taki nie był… Po prostu mieliśmy trudniejszy dostęp do wielu dziś oczywistych dóbr, dlatego tak wiele rzeczy umieliśmy robić sami. Pierwszy swój haft wykonałam na wakacjach u babci Ani, miałam wtedy prawie 10 lat. Była to płócienna poszewka na „jaśka” z kotkami. Ale podstawy do jej wykonania wyniosłam od mamy i ze szkoły. Potem, przez pewien czas haftowałam dużo, dzięki mamie do dziś zachowały się te prace. Produktem ubocznym, realizowanym z równie dużą pasją było koronkarstwo, bo przecież brzegi serwetek trzeba było elegancko wykończyć, by potem ukrochmalone układać na stole. Wykonywałam szydełkowe koronki, drobne mereżki i same serwetki. Te również prasowało się techniką krochmalu na mokro i wyginało w stojące formy…

Operowanie szydełkiem pozwalało mi na tworzenie niepowtarzalnych kreacji odzieżowych: szalików, czapek, kamizelek, spódniczek…. Pierwszą wełnianą, koronkową spódniczkę zrobiłam dla swojej lalki, gdy leżałam chora na grypę.. to już była jakaś czwarta klasa podstawówki.

Sweter na drutach ? – łatwizna

Do dzisiaj nie stanowi dla mnie problemu wykonanie „swetra na drutach”  – więźnięcie to nie problem. W przeszłości robiłam tego bardzo dużo: dla siebie, dla dzieci – sweterek z bałwankiem i płotkiem, albo z uśmiechniętą żabką w czasach PRL-u był raczej jednostkowym dziełem. Swojej wzory rozrysowywałam na kartkach w kratkę i potem wplatałam z różnokolorowej wełny w sweterkach, szalikach, czapkach czy skarpetkach (te robi się na pięciu drutach) i rękawiczkach (a tu najtrudniejszy był do wykonania palec).

Pierwszą rzecz uszyłam samodzielnie na maszynie, takiej z pedałem, gdy byłam w siódmej klasie. Nauczyłam się tej sztuki od mamy. Okazała się bardzo pożyteczna i przydatna. Szyłam sobie i innym tyle ubrań, że nawet trudno je zliczyć. Moje rzeczy były fajniejsze niż w sklepach, bo bardziej pomysłowe, bo przerabiane z czegoś nieciekawego w coś wyjątkowego, bo łączyły pomysły z fakturami, gatunkami i różnymi rodzajami materiałów. W pewnym czasie szycie było też źródłem dodatkowego dochodu, bo szkoła nigdy nie rozpieszczała finansowo.

Smaki rodzinnego domu

W końcu kuchnia. Dlaczego? Bo wyniosłam pewne tradycje kulinarne i pewne smaki z rodzinnego domu; bo tak robiła to moja babcia i mama. Bo tylko w takim przygotowaniu i wykonaniu jakiejś potrawy zachował się ten niepowtarzalny smak i aromat, i chcę go przekazać w mojej rodzinie dalej, i chcę by mogli go smakować inni…

To tyle, a kontem wspomnień i umiejętności zachowanych do dzisiaj, ciągle żywych…

Pasja moja największa

Ale pasją największą, poza rzeczami, nazwałabym użytecznymi, jest dla mnie historia i szeroko rozumiana wiedza o przeszłości. Najbardziej fascynującym wycinkiem tej wiedzy jest obszar historii mniej znanej. Mniej, bo nie ma jej w podręcznikach i nie uczą o niej w szkole, to historia lokalna, historia naszych miejscowości i regionu wpisana w losy kraju. Efektem moich poszukiwań są publikacje książkowe, artykuły, wykłady poruszające tematy bliskie mieszkańcom Kociewia. Cieszy mnie pisanie, ale jest ono etapem wieńczącym lata poszukiwań i szperania w źródłach.

Kiedy coś gra w sercu

Czasami napiszę jakiś wiersz… Ale są to takie wyjątkowo subtelne chwile, kiedy coś gra w twoim sercu, kiedy słowa same się plotą… chwile, które rodzi życie – radości, smutku, obaw, wizji… Nie umiem powiedzieć dlaczego tworzę czasem poezje..

Cały czas jestem czynnym zawodowo nauczycielem, a więc wszystko co robię poza szkolnictwem nie może rzutować na jakość mojej pracy zawodowej. Gdybym stanęła na początku mojej drogi po raz drugi znowu zostałabym nauczycielem…

Biogram

Regina Kotłowska urodziła się w Skórczu na Kociewiu w 1963 r. Absolwentka studiów historycznych na Akademii im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, podyplomowych studiów polonistycznych na Uniwersytecie im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz podyplomowych studiów w zakresie: Plastyka. Historia sztuki w Wyższej Szkole im. Pawła Włodkowica w Płocku. Autorka kilku książek o tematyce historycznej, biograficznej i legendarno – źródłowej oraz  wielu artykułów na łamach prasy. Miłośniczka Kociewia: promuje jego walory i historię na arenie województw i całego kraju. Pasjonatka kultury ludowej i kolekcjonerka sprzętów, które stanowią wystawę Centrum Kultury Kociewia w Starej Kuźni w Lalkowych.

Nauczycielka. Historyk. Polonista. Regionalistka. Z zamiłowania też plastyk i twórca małych form scenicznych.

Artykuły

  • Z historii Kociewia. Kościół w Lalkowach. Rycerstwo na Kociewiu. 2010
  • Jan III Sobieski i jego związki z Pomorzem. – materiał z prelekcji  na warsztatach regionalnych; 2010
  • Niezwykła historia obrazu cudami słynącego; 2013
  • O tym, co światła dziennego ujrzeć nie miało; 2013
  • Frąca – Lallkowy – Kamionka. Legendy i wiersze; 2012
  • Lalkowy i Frąca – między neolitem, a kulturą grobów skrzynkowych. – 2007
  • Szlaki turystyczne są wszędzie. – 2011
  • Historia jest obok nas. – poszukiwanie źródeł przeszłości w najbliższym otoczeniu –2005
  • Muzeum w szkole w Kamionce. – o edukacji regionalnej w szkole – 2009
  • Eliminacje do Ogólnopolskiej Gali „Kolandy lólków naszych” – 2009
  • Najstarszy w regionie. Kościół parafialny pod wezwaniem  Św. Barbary w Lalkowach – 2004; Kociewski Magazyn Regionalny
  • Okoliczności aresztowań i śmierci nauczycieli z gminy Smętowo Graniczne – 2007;
  • Ks. Paweł Szynwelski patronem gimnazjum w Smętowie Granicznym – 2009;
  • Ludzkie życie, ludzkie losy… – 2008; Gazeta Kociewska
  • Głos z Dachau woła o modlitwę… – 2009/2010; Kociewski Magazyn Regionalny
  • Szkoła w Kopytkowie. – 2012; Kociewski Magazyn Regionalny
  • Innowacje pedagogiczne i eksperymenty – o edukacji regionalnej w szkole – 2003; Kociewski Magazyn Regionalny
  • Zatrzymać przeszłość dla przyszłości – 2009; Gazeta Kociewska; później także Kociewski Magazyn Regionalny
  • Strzygi, czarownice i farmazony w spotkaniu z legendą Reginy Kotłowskiej – [w:] Rydwan – Rocznik Muzealny Muzeum Ziemi Kociewskiej – 2015
  • Wędrowcu, pochyl głowę, rzecz o przydrożnych kapliczkach – [w:] Rydwan 2016
  • Aspekty historyczne. Szkolnictwo podstawowe w powiecie starogardzkim
  • 600 lat szkolnictwa na smętowskiej ziemi
  • Partyzanci. Bohaterowie Borów Tucholskich

Ponadto artykuły w tygodnikach i dziennikach lokalnej prasy o zasięgu powiatu, regionu i województwa.

Książki

  • Kościół pod wezwaniem św. Barbary w Lalkowach. W sześćsetną rocznicę konsekracji. – 2009;  MIREX Mirotki
  • Ks. Paweł Szynwelski. Ludzkie losy… – 2009; MIREX Mirotki
  • Historie prawdziwe i nieprawdziwe – 2010 ;  MIREX Mirotki
  • Zeszyt Ćwiczeń. Elementarz Gwary Kociewskiej dla uczniów szkół gimnazjalnych – 2012; Starogard Gdański
  • Kociewie – chcesz wiedzieć? Poszukiwanie Źródeł Kultury Ludowej. – 2012; Starogard Gd.
  • Historia zamknięta w obrazie. Ziemia smętowska i jej mieszkańcy w starej fotografii i pocztówce. – 2013; MIREX Mirotki
  • Rozkoszna Dolina, czyli Wolentala historia prawdziwa 2014; BERNARDINUM Pelplin
  • 25 lat smętowskiej demokracji – broszura – 2015 MIREX Mirotki
  • Majątek Żukowskich w Lalkowach na Kociewiu  2016, REGION Gdynia
  • Słowniczek gwary kociewskiej 2017, REGION Gdynia
  • Dziadek Opowiada … 2017, REGION Gdynia
  • Tradycyjna kuchnia kociewska – 2018, REGION Gdynia
  • Czas kowalem ludzkiego losu – opowieść o Albinie Lubińskim. – zebranie dorobku Albina Lubińskiego, usystematyzowanie i opracowanie wraz z  notą dotyczącą jego biografii
  • Historia Jana z Jani. Pod Ostoją i Smokiem – REGION Gdynia 2020

Poezja

  • To tylko słowa – 2012; BERNARDINUM Pelplin
  • Anioły – 2013; MIREX Mirotki
  • Trzy tomiki wspólne z „Kawiarenki pod Gwiazdami”
  • Droga z postscriptum – 2016, BERNARDINUM Pelplin

Nagrody i odznaczenia  

  • Brązowy Krzyż Zasługi  – 2011
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej – 2014
  • Nagroda Pomorskiego Kuratora Oświaty – 2015
  • Medal Złoty za Długoletnią Służbę – 2016
  • Tytuł honorowy: Profesor Oświaty – 2017
  • Nagroda Starosty Starogardzkiego 2009
  • Pierścień Mechtyldy  [za interesujący dorobek w dziedzinie edukacji regionalnej (kategoria edukacja regionalna)] 2012
  • Nagroda główna i statuetka „Kociewskie Pióro”  za wybitne osiągnięcia w dziedzinie publicystyki za 2014 rok – 19 luty 2015
  • Osobowość Roku Gminy Smętowo Graniczne 2008
  • Wyróżnienie „Kociewskie Pióro” (za wybitne osiągnięcia w dziedzinie literatury) 2012
  • Nominacja do Nagrody Starosty Starogardzkiego w Dziedzinie Kultury w 2013, 2015, 2018
  • Wyróżnienie Osobowość Roku Gminy Smętowo Graniczne 2007